Cây sứ Thái Lan nguyên thủy thường có màu hồng nhạt. Cây sứ con gieo từ hạt do thụ phấn tự nhiên, sẽ cho ra một màu hoa mới, nó có thể được giữ lại để hình thành nên một giống sứ có tên gọi mới, tuy nhiên, phần lớn hoa của các cây sứ gieo từ hạt này thường mang tính trạng xấu từ cây bố mẹ, nên hoa ít, màu sắc không đẹp. Vì vậy, để có được cây sứ không chỉ đẹp ở bộ rễ mà còn đẹp cả ở màu hoa, người chơi thường dùng phương pháp ghép.
Hiện nay có nhiều phương pháp ghép áp dụng cho cây sứ, nhưng căn bản vẫn là Phương pháp ghép vạt nêm (chữ V) và Phương pháp ghép ngồi. Phương pháp ghép ngồi có thể mở rộng ra thành Phương pháp ghép bịt và Phương pháp ghép ngồi áp dụng cho phần ngọn.
Ở đây tôi sẽ trình bày lần lượt 4 phương pháp trên, tùy thuộc vào tay nghề của người ghép mà có thể áp dụng linh hoạt từng phương pháp ghép.
Định nghĩa một số khái niệm.
Gốc ghép – nhánh ghép (cây nguyên liệu) : Hiểu một cách đơn giản, là cây sứ … được ghép. Nó có thể là cây sứ nguyên thủy gieo từ hạt, có màu hoa không đẹp, hoặc là cây sứ đã được ghép, nhưng có bộ rễ đẹp và người chơi muốn thay đổi màu hoa mới. Gốc ghép yêu cầu phải đang phát triển tốt, đường kính nhánh ghép tốt nhất trong khoảng từ 1 – 2 cm. Da có màu xanh hơi ngả xám, không bị nấm móc đeo bám. Nhánh ghép khi cắt ngang thì tiết ra nhựa màu trắng đục.
Bo ghép: Là một đoạn được lấy từ một nhánh sứ cho hoa đẹp. Tùy theo phương pháp ghép khác nhau mà bo ghép có độ dài ngắn khác nhau, sẽ được trình bày cụ thể ở từng phương pháp ghép. Bo ghép tốt nên có màu xanh hơi ngả sang xám, nhưng không được quá già. Người mới tập ghép thì dùng bo ghép có màu ngả sang xám sẽ dễ thành công hơn. Người đã ghép thuần thục, thì thích dùng bo ghép vẫn còn màu xanh, vì sau này bo ghép sẽ phát triển mạnh hơn. Bo ghép không nên để quá lâu sẽ làm giảm tỉ lệ thành công. Nếu vì một lý do nào đó mà không sử dụng hết bo ghép thì cắt bỏ hết các lá trên nhánh bo, cho vào chai pet (chai nhựa), đóng nắp lại và để trong ngăn mát của tủ lạnh, theo cách này có thể bảo quản bo ghép thêm vài ngày.
Phương pháp ghép bịt:
Phương pháp ghép này được cải tiến từ phương pháp ghép ngồi. Bỏ qua các công đoạn dùng dây cố định bo ghép và dùng túi nylon trùm kín bo ghép, ưu điểm của nó so với phương pháp ghép ngồi đó là thao tác nhanh, tiết kiệm được khoảng thời gian đáng kể.
Về dụng cụ bao gồm:
Dao ghép thật sắc (ở đây tôi dùng dao lam), bông gòn hoặc khăn sạch, cồn 90 độ sát trùng dao, túi nylon sạch, dây thun. Dây thun chọn loại tốt nhất, để có thể chịu đựng dưới ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian 10 ngày.
Ta tiến hành như sau
Do phương pháp ghép bịt được cải tiến từ phương pháp ghép ngồi, nên các bước chuẩn bị cũng giống nhau. Ta xem lại từ bước 1 đến bước 4 ở phương pháp ghép ngồi.
Bước 5: Dùng túi nylon và dây thun để cố định bo ghép như hình 6.16. Sau đó hoàn tất các nhánh ghép còn lại.
Phương pháp ghép này có thể để cây sứ ở dưới nắng trực tiếp và tưới nước bình thường. Quan sát bo ghép, sau một tuần nếu thấy có hiện tượng u lên ở đầu mắt lá của bo ghép thì ghép thành công. Đến ngày thứ 10 có thể cắt thun.
Một lưu ý nhỏ khi dùng phương pháp này, là đường kính bo ghép nên nhỏ hơn 2/3 đường kính của nhánh ghép, để tạo được một khoảng trống giữa bo ghép và nhánh ghép. Điều này giúp ngăn chặn hơi nước bám vào bo ghép gây ảnh hưởng đến kết quả.
Tác giả: Nguyễn Phát Lợi
Bài viết với mục đích chia sẻ, khi sao chép vui lòng giữ nguyên bản, ghi rõ tên tác giả và link www.caycanhphatloi.info
